تفکر و تعقل انتقادی و بررسی مراحل آن با تاکید به متون اسلامی

تفکر و تعقل انتقادی و بررسی مراحل آن با تاکید به متون اسلامی

 

هدف از این پایان نامه تفکر و تعقل انتقادی و بررسی مراحل آن با تاکید به متون اسلامی می باشد.

مشخصات فایل

 

 

تعداد صفحات	60
حجم	167 کیلوبایت
فرمت فایل اصلی	docx
دسته بندی	فقه،الهیات،معارف

توضیحات کامل

 

 

هدف از این پایان نامه تفکر و تعقل انتقادی و بررسی مراحل آن با تاکید به متون اسلامی می باشد.

 

 

 

 

 

ادوارد گلاسر که در اندیشۀ خود از دیدگاه های دیوئی در باب تفکر انتقادی بهره برده است، تفکر انتقادی را این گونه تعریف می کند: 1. تمایل برای بررسی موضوع ها و مشکلات به یک روش اندیشمندانه که در حوزۀ تجارب شخص رخ می دهد.  2. دانش روش های بررسی و استدلال منطقی و در نهایت   3. مهارت های به کارگیری این روش ها (واتسون – گلاسر، 1980)   پائول و الدر (2001) تفکر انتقادی را به عنوان یک فرایند انضباط ذهنی و مجموعه ای از مهارت ها برای پردازش و گسترش اطلاعات و باورها تعریف می کنند. بر این اساس، تفکر انتقادی، فرایندی است که اندیشنده را قادر می سازد تا به خلق و ارزیابی عملکرد ذهنی بپردازد.  

 چافی(2003) تفکر انتقادی را هم به عنوان فلسفۀ آموزش و پرورش و زمینۀ مطالعاتی و هم به عنوان یک روش پژوهش معرفت شناختی تعریف می کند. او استدلال می کند که تفکر انتقادی ایده ایست با چارچوب نظری خاص خود که برای سازماندهی تجارب، شکل دهی دانش و بسط فلسفۀ زندگی به کار می رود. او تفکر انتقادی را به عنوان تلاش های سازمان یافته، ارادی و فعال فرد تعریف می کند که به منظور شفاف کردن و اصلاح درک خود از طریق ارزیابی دقیق اندیشه های خود و دیگران صورت می گیرد. (نیستانی و امام وردی،1392،ص:26)

 

 

 

 

 

موانع تفکر و تعقل انتقادی در تربیت اسلامی

   در این بخش از بحث به تنها مورد استعمال ریشه « ف ک ر » در معنای منفی اشاره می نماییم. در سوره مدّثر آیات 19 تا 22، ریشه « ف ک ر » در باب تفعیل به کار رفته است و معنایی منفی و غیر ارزشی به خود گرفته است. در آیه 18 سوره مدّثر آمده است:                                     
إِنَّهُ فَکَّرَ وَ قَدَّرَ (18) فَقُتِلَ کَیْفَ قَدَّرَ (19)ثُمَّ قُتِلَ کَیْفَ قَدَّرَ (20) ثُمَّ عَبَسَ وَ بَسَرَ (22) ثُمَّ أَدْبَرَ وَ اسْتَکْبَرَ (23) فَقَالَ إِنْ هذَا إِلاَّ سِحْرٌ یُؤْثَرُ (24) إِنْ هذَا إِلاَّ قَوْلُ الْبَشَرِ (25) 
او [برای باطل کردن دعوت قرآن] اندیشید و [آن را] سنجید. پس مرگ بر او باد، چگونه سنجید؟ باز هم مرگ بر او باد، چگونه سنجید؟آن گاه نظر کرد، سپس چهره درهم کشید و قیافه نفرت آمیز به خود گرفت، آن گاه [از قرآن] روی گردانید و تکبّر ورزید؛ پس گفت: این قرآن جز جادویی که از جادوگران پیشین حکایت شده چیزی نیست، این جز سخن بشر نمی باشد. 
   

 

  آیات فوق در وصف « ولید بن مغیره » نازل شده است و او را اهل « تفکیر » نامیده است. مطابق این معنا، اهل تفکیر فکر می کنند، استنتاج و حسابگری دارند، ولی برای رسیدن به هدفی شیطانی و در واقع بد فکر می کنند. در قرآن کریم، «تفکر»؛ یعنی خوب فکر کردن و « تفکیر »؛ یعنی بد فکر کردن. پس ولید، فکر میکند، اما در جهت باطل. اگر او برای رسیدن به امری صالح فکر می کرد، فکرش مذموم نبود و خداوند اینطور از آن تعبیر نمیکرد( طوسی، 177، به نقل از لسانی، 1388) خداوند، این مورد فکر کردن را -که با سایر « تفکر » های قرآن متفاوت است- با سیاقی متفاوت می آورد. آنچه مشخص می کند تفکر می کنیم یا تفکیر، شرایط قلبی ماست، قلب بیمار نمی تواند، تفکر کند، بلکه حالت کار و فعالیت فکری انسان « تفکیر » می شود.

 

 

 

 

فهرست مطالب

تعقل و تفکر در قرآن و روایات34
2-2-1- مقدمه 128
2-2-2-اهمیت تفکر نقادانه در قرآن و روایات128
2-2-3- مفهوم تفکّر در لغت
2-2-4-مفهوم تفکّر در قرآن
2-2-5- رابطه مفهوم قرآنی « تفکّر» با « تعقّل» و مراتب آنها 
2-2-6-تفکر انتقادی در تربیت اسلامی 
2-2-6-1-مراحل تفکر و تعقل انتقادی
2-2-6-1-1-مرحله اول : سمع و نظر نقادانه 
2-2-6-1-2-مرحله دوم : ارزیابی مشاهدات و شنیده ها
2-2-6-1-3-مرحله سوم : عبرت و تذکر
2-2-6-1-4- مرحله چهارم : برداشت آیه گونه از حقایق عالم
2-2-6-1-5- مرحله پنجم:تعقل انتقادی:شکل گیری نظام معیارتوحیدی 
 2-2-6-2- موانع تفکر و تعقل انتقادی در تربیت اسلامی

یشینه تحقیقاتی 
پیشینه داخلی
پیشینه خارجی 

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی

توضیحات بیشتر و دانلود



صدور پیش فاکتور، پرداخت آنلاین و دانلود

 

سیر تفکر انتقادی در تربیت اسلامی و بررسی موانع آن

سیر تفکر انتقادی در تربیت اسلامی و بررسی موانع آن

 

هدف از این پایان نامه سیر تفکر انتقادی در تربیت اسلامی و بررسی موانع آن می باشد.

مشخصات فایل

 

 

تعداد صفحات	61
حجم	167 کیلوبایت
فرمت فایل اصلی	docx
دسته بندی	فقه،الهیات،معارف

توضیحات کامل

 

 

هدف از این پایان نامه سیر تفکر انتقادی در تربیت اسلامی و بررسی موانع آن می باشد.

 

 

 

      با بررسی آیات نتیجه می گیریم که، مشتقات واژه فکر در هجده آیه از آیات قرآن به کار رفته است. (عبدالباقی، 1364: ‌ماده فکر). همه موارد استعمال این واژه در قرآن، از ابواب ثلاثی مزید است که در یک مورد (مدّثر، 18) در قالب فعل ماضی باب تفعیل (فکّر) و در بقیه موارد، در قالب فعل مضارع از باب تفعُّل استعمال شده، که بیشترین کاربرد آن هم در صیغه جمع مذکر غایب آن (یتفکّرون) است. کاربرد مصدری این مادّه در آیات قرآن دیده نمی‌شود.(کلانتری، 1386). به عبارت دیگر در قرآن کریم، به جز افعال « فکّر»، « یَتَفَکّرون »،« تَتَفَکّرون »، « یَتَفَکَّروا » و « تَتَفَکَّروا »، اشتقاق دیگری از ماده « ف ک ر» به چشم نمی خورد؛ یعنی قرآن ماده « ف ک ر» را فقط در دو باب « تفعیل » (1 بار )و « تفعّل » ( 17 بار ) آورده است(لسانی، 1388). که هر کدام در جای خود بررسی خواهد شد.

 

   یکی از مواهب ارزشمندی که خالق هستی به انسان‌ها ارزانی داشته، قدرت تفکر است. تفکر فصل ممّیز انسان از حیوان‌های دیگر است و به او این امکان را می‌دهد که با استفاده از ابزارها و مقدمات لازم، به شناخت خود و واقعیت‌های هستی بپردازد، باورهای خود را رقم بزند، رفتارها و سلوک این جهانی خود را براساس آن سامان دهد و سیر تکاملی خود را بر آن بنیان نهد. بی‌گمان قرآن کریم که نسخه کامل و بی‌بدیل هدایت آدمیان به قله‌های کمال و سعادت است، نمی‌تواند از توجه جدی به این ویژگی مهم انسان غفلت کند. با بررسی آیات وحی، این حقیقت به دست می‌آید که قرآن، افزون بر آنکه مردم را به تفکر(عمیق و سنجشگرانه) فرامی‌خواند و اهمیت آن را در زندگی انسان متذکر می‌شود، مسیر، منابع، لغزشگاه‌ها و نتایج تفکر(نقادانه) صحیح را نیز به آنها معرفی می‌کند. براین اساس، قرآن کریم یک نظام معین و منطقی را در باب تفکر ارایه می‌دهد که هرکدام از اجزای آن در جای خود قرار گرفته، از آغاز، انجام و سیر مشخصی تبعیت می‌کند(کلانتری، 1386).

 

در آیات قرآن در موارد بسیاری، برای رسیدن به درک ربط پدیده های پیرامونی با مبدأ خلقت، انسان را به شنیدن دقیق ( القاء سمع و استماع ) و نظرکردن عمیق در خلقت و رخدادهای انسانی دعوت می کند و این دو رویکرد را ابزار های مقدماتی شناخت و حصول علم و آگاهی معرفی کرده و در سوره مبارکه نحل می فرماید :
وَ اللَّهُ أَخْرَجَکُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهَاتِکُمْ لاَ تَعْلَمُونَ شَیْئاً وَ جَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصَارَ وَ الْأَفْئِدَةَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ‌ (78) 
و خدا شما را از شکم مادرانتان بیرون آورد در حالی که چیزی نمی دانستید، و برای شما گوش و چشم و قلب قرار داد تا سپاس گزاری کنید.

 

در سوره اعراف با تقبیح عدم شنیدن عمیق در مواجه با حقایق می فرماید:
وَ لَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ کَثِیراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لاَ یَفْقَهُونَ بِهَا وَ لَهُمْ أَعْیُنٌ لاَ یُبْصِرُونَ بِهَا وَ لَهُمْ آذَانٌ لاَ یَسْمَعُونَ بِهَا أُولئِکَ کَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِکَ هُمُ الْغَافِلُونَ‌ (179) 
و مسلماً بسیاری از جنّیان و آدمیان را برای دوزخ آفریده ایم [زیرا] آنان را دل هایی است که به وسیله آن [معارف الهی را] در نمی یابند، و چشمانی است که توسط آن [حقایق و نشانه های حق را] نمی بینند، و گوش هایی است که به وسیله آن [سخن خدا و پیامبران را] نمی شنوند، آنان مانند چهارپایانند بلکه گمراه ترند؛ اینانند که بی خبر و غافل [ازمعارف و آیات خدای] اند.
استماع عمیق و نظاره نقادانه  در پدیده های طبیعی

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

تعقل و تفکر در قرآن و روایات34
2-2-1- مقدمه 128
2-2-2-اهمیت تفکر نقادانه در قرآن و روایات128
2-2-3- مفهوم تفکّر در لغت
2-2-4-مفهوم تفکّر در قرآن
2-2-5- رابطه مفهوم قرآنی « تفکّر» با « تعقّل» و مراتب آنها 
2-2-6-تفکر انتقادی در تربیت اسلامی 
2-2-6-1-مراحل تفکر و تعقل انتقادی
2-2-6-1-1-مرحله اول : سمع و نظر نقادانه 
2-2-6-1-2-مرحله دوم : ارزیابی مشاهدات و شنیده ها
2-2-6-1-3-مرحله سوم : عبرت و تذکر
2-2-6-1-4- مرحله چهارم : برداشت آیه گونه از حقایق عالم
2-2-6-1-5- مرحله پنجم:تعقل انتقادی:شکل گیری نظام معیارتوحیدی 
 2-2-6-2- موانع تفکر و تعقل انتقادی در تربیت اسلامی

یشینه تحقیقاتی 
پیشینه داخلی
پیشینه خارجی 

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی

توضیحات بیشتر و دانلود



صدور پیش فاکتور، پرداخت آنلاین و دانلود

 

تعقل و تفکر در قرآن و روایات و بررسی اهمیت آن

تعقل و تفکر در قرآن و روایات و بررسی اهمیت آن

 

هدف از این پایان نامه تعقل و تفکر در قرآن و روایات و بررسی اهمیت آن می باشد.

مشخصات فایل

 

 

تعداد صفحات	63
حجم	167 کیلوبایت
فرمت فایل اصلی	docx
دسته بندی	فقه،الهیات،معارف

توضیحات کامل

 

 

هدف از این پایان نامه تعقل و تفکر در قرآن و روایات و بررسی اهمیت آن می باشد.

 

   برای بررسی مفهوم تفکر باید همة واژه های مترادف و هم ارز این مفهوم را بررسی کنیم روش کار چنین است که ابتدا سیاق همة آیاتی که در آنها مشتقات ماده « ف ک ر » به کاررفته است، استخراج و سپس، از این آیات مفهوم‌یابی شود.    مفهوم کلی کلمات بسیاری در قرآن به مفهوم اندیشیدن و فکر کردن مرتبط است که در این مبحث باید ارتباط آنها و حدود و ثغور هر یک را بررسی کرد. مثلًا در قرآن دو واژة « تدبر» و « تذکر» پا به پای « تفکر» مطرح شده اند که نمی توان مفهوم تفکر را بدون توجه به معنای آن دو دریافت.

 

 

ضمنا لازم است برای رسیدن به دیدگاهی جامع، رابطة تفکر را با مفاهیم هم ارز و متضادش بررسی نمود، همچنین زمینه ها، لوازم، عوامل تقویت و تضعیف، موانع و پیامدهای تفکر را نیز مورد ارزیابی قرار داد. در این بخش، طبق اصل« تعرف الأشیاء بأضدادها » کلماتی را هم که به ظاهر با « تفکر» متضاد هستند، مد نظر قرار می دهیم. به این منظور ریشه هایی را در قرآن پیدا می کنیم که مفهومی عکس مفهوم « تفکر» داشته باشند. در بین تفاسیر، « المیزان» مفصل تر از همه به این بحث پرداخته که مجموع آنها را « مهدی حائری تهرانی» در « تفکر در قرآن » آورده است. علامه طباطبایی(ره) در این مباحث، از روش منطقی و فلسفی بهره می گیرد ؛ زیرا شیوة تفکر را همان روش منطقی می داند. (لسانی، 1388)

 

 

حواس ظاهری ، قوه خیال ، وهم ،  تفکر و تعقل و تدبر ، قوایی هستند که خداوند در وجود انسان به امانت قرار داده تا با ستفاده از این قوا راه هدایت و کمال را بپیماید و در مقام نظر، به شناخت صحیح و در مقام فعل ، به عمل مبتنی بر آگاهی و منطبق با معیار صحیح نایل شود. این مبادی شناختی یا پدیده های درونی(انفسی) و بیرونی(آفاقی) جریان خلقت می باشد و یا رخداد های انسانی پدیدآمده، که نحوه مواجهه انسان با هردو پدیده در نحوه شکل گیری شاکله او اثر گذار است. برای این حرکت استعلایی، تکوین تفکر سنجشگرانه و نقادانه در مبادی شناختی و اعمال خارجی مبتنی بر نظام معیار الهی مورد تأکید آیات الهی و بیانات معصومین(علیهم السلام) است.

 

در قرآن کریم در سوره مبارکه عبس آیه 24 می فرماید :
فَلْیَنْظُرِ الْإِنْسَانُ إِلَى طَعَامِهِ‌ (24)
پس انسان باید به خوراکش با تأمل بنگرد.

در ذیل این آیه در روایتی از امام باقر(علیه السلام) به نقل از بحارالانوار جلد2 صفحه 96 در تفسیر طعامی که باید در آن دقت کرد ، آمده است: عِلمُهُ الذی مِمَن یأخُذُه (در دریافت علم ببیند آن را از چه کسی دریافت می کند)نظربه اهمیت علوم اکتسابی و مبادی آن روایت مذکور اهمیت سنجشگری در دریافت های شناختی را بیان می کند.

 

در روایتی دیگر در کتاب المحاسن، ج‏1، ص: 229 از حضرت مسیح (علی نبینا و آله و علیه السلام) آمده است: 
خُذُوا الْحَقَّ مِنْ أَهْلِ الْبَاطِلِ وَ لَا تَأْخُذُوا الْبَاطِلَ مِنْ أَهْلِ الْحَقِّ کُونُوا نُقَّادَ الْکَلَامِ
حق را از اهل باطل بگیرید ولی باطل را از اهل حق نگیرید! نقد کننده سخن باشید!

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

تعقل و تفکر در قرآن و روایات34
2-2-1- مقدمه 128
2-2-2-اهمیت تفکر نقادانه در قرآن و روایات128
2-2-3- مفهوم تفکّر در لغت
2-2-4-مفهوم تفکّر در قرآن
2-2-5- رابطه مفهوم قرآنی « تفکّر» با « تعقّل» و مراتب آنها 
2-2-6-تفکر انتقادی در تربیت اسلامی 
2-2-6-1-مراحل تفکر و تعقل انتقادی
2-2-6-1-1-مرحله اول : سمع و نظر نقادانه 
2-2-6-1-2-مرحله دوم : ارزیابی مشاهدات و شنیده ها
2-2-6-1-3-مرحله سوم : عبرت و تذکر
2-2-6-1-4- مرحله چهارم : برداشت آیه گونه از حقایق عالم
2-2-6-1-5- مرحله پنجم:تعقل انتقادی:شکل گیری نظام معیارتوحیدی 
 2-2-6-2- موانع تفکر و تعقل انتقادی در تربیت اسلامی

یشینه تحقیقاتی 
پیشینه داخلی
پیشینه خارجی 

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی

توضیحات بیشتر و دانلود



صدور پیش فاکتور، پرداخت آنلاین و دانلود